این روزها مطهری و لاریجانی ها تبدیل به تیتر اصلی رسانه های کشور شده اند. پسران دو روحانی بزرگ ایران یعنی علامه مطهری و آیت الله العظمی میرزا هاشم آملی، رو در روی هم قرار گرفته اند و یکدیگر را مورد نوازش قرار می دهند. رویارویی که دو سوی آن از قضا پیوندهای خانوادگی نیز با هم دارند.

علی مطهری در نطقی جنجالی از دستگاه قضایی کشور که ریاست آن بر عهده آیت الله آملی لاریجانی، برادر داماد خانواده مطهری (علی لاریجانی) است خواست که هرچه زودتر تکلیف میرحسین موسوی، مهدی کروبی و محمود احمدی نژاد را مشخص کند. سخنانی که با اعلام جرم علیه وی از سوی دادستان و واکنش های جریان های مختلف سیاسی همراه بود. یکی از این واکنش ها سخنان داماد خانواده مطهری یعنی علی لاریجانی بود که عنوان کرد: «سخنان علی مطهری به گونه ای نبود که دادستان وارد آن شود و نیاز به این میزان بحث رسانه ای هم نداشت؛ هرچند سخنان وی نادرست و قدری تحقیر آمیز بود.»

برادر بزرگ تر لاریجانی ها اما در یک گفت وگویی تلویزیونی اعلام کرد که مطهری حوادث سال 88 را در حد یک دعوای داخلی کشور می داند و آن را به خوبی درک نکرده است. همین سخنان کافی بود تا مطهری در نامه ای به این سخنان جواد لاریجانی پاسخ دهد: «به نظر می رسد که جناب عالی در قضاوت درباره فتنه 88 تجاهل و تغافل می فرمایید، این بدیهیات را می دانید و خود را به ندانستن و غفلت می زنید و نام آن را "بصیرت" می گذارید، یا به قول خودتان هوا سرد است و دچار زکام سیاسی شده اید.»

وقتی لاریجانی فلسفه خوانده، داماد ناخلف می شود!
علی لاریجانی که در کلامی طنزگونه از سوی علی مطهری به داماد ناخلف تشبیه شده است، رابط بین این دو بیت روحانی است. او در 21 سالگی به خواستگاری دختر شهید مطهری می رود تا زمینه یک ازدواج مذهبی و سیاسی را در ایران شکل دهد. علی مطهری روز خواستگاری رئیس مجلس شورای اسلامی از خواهرش را اینگونه روایت می کند: «به یاد دارم وقتی که آقای لاریجانی برای خواستگاری به منزل ما آمد، شهید مطهری که معمولا درباره موارد قبلی اینطور اظهارنظر می کرد که «آدم عمیقی نیست»، پس از اولین جلسه ملاقات، شخصیت او را با آن که 21 سال بیشتر نداشت، پسندید. رفتار بزرگوارنه او با همگان از جمله خانواده ما در این سی سال و اندی که از آن ایام می گذرد، گواهی است بر تشخیص درست آن شهید. آقای دکتر علی لاریجانی با اخلاق نیکویی که دارند همواره یک داماد محبوب و مطلوب برای خانواده ما بوده​اند».

اما در کنار نزدیکی بین «علی»های خاندان مطهری و لاریجانی، نطق علی مطهری و پاسخ برادارن لاریجانی شاید به نحوی زمینه اختلاف اساسی را میان بعضی از اعضای دو خانواده سیاسی و مذهبی ایران نیز نمایان ساخت.

به بهانه این رویارویی اما شاید پر بیراه نباشد گریزی به یکی از رسوم قدیمی ازدواج در عالم سیاست و مذهب ایران بزنیم. چه آنکه یکی از رسوم قدیمی علمای حوزه علمیه ازدواج فرزندان ذکور با دختران بیوت مراجع و یا علما بوده است که زمینه تحکیم روابط در عالم سیاست و مذهب در ایران را فراهم ساخته است. رابطه هایی که گاهی میان جریان های مخالف و گاهی میان شخصیت های نزدیک به هم شکل می گیرد.

وصلت یک لاریجانی دیگر با بیت مراجع!
یکی از این ازدواج ها بازهم میان یک لاریجانی و دختر یک مرجع تقلید شکل گرفت. آیت الله صادق لاریجانی که این سال ها عهده دار ریاست قوه قضائیه است داماد آیت الله وحید خراسانی است. او که از سال 56 وارد حوزه ‏علمیه شده بود، سال 68، پس از تدریس سطح، به تدریس خارج اصول و خارج فقه پرداخت و سپس به ‏عضویت هیأت علمی دانشگاه قم در آمد. آیت الله صادق لاریجانی در حال حاضر به طور منظم در دانشگاه تربیت مدرس قم در ‏سطح کارشناسی ارشد و دکترا، کلام جدید و فلسفه تطبیقی تدریس می کند. لاریجانی که پنجمین رئیس دستگاه قضائی کشور است، رابطه بسیار خوبی با پدر زن خود دارد.

وصلتی از جنس قضا
دیگر ازدواج مذهبی که میان چهره های سیاسی و مذهبی ایران شکل گرفت و توجه ها را به خود جلب کرد، ازدواج پسر آیت الله موسوی اردبیلی از مراجع تقلید شیعه با دختر آیت الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی است. این دو رئیس پیشین قوه قضائیه در ایران که هر دو هم اکنون در جایگاه مرجع تقلید قرار دارند از نظر سیاسی اختلاف هایی باهم دارند. آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی از جمله روحانیون اصولگرایی است که هم اکنون عضو شورای نگهبان است و آیت الله موسوی اردبیلی از روحانیون نزدیک به جناح چپ و جریان اصلاحات است.

پیوند خوردن خانواده های صدر و سیستانی با بیت امام
نوه های امام خمینی نیز دیگر روحانی زاده هایی هستند که با بیوت علما و مراجع وصلت کرده اند. سید حسن خمینی شناخته شده ترین نوه امام با دختر آیت الله موسوی بجنوردی از اساتید حوزه علمیه ازدواج کرد. رابطه داماد و پدر زن با توجه به نزدیکی تفکرات و اندیشه های مذهبی و سیاسی به هم خیلی خوب است و همیشه این دو در کنار هم در مراسم های مختلف حضور دارند.

سید یاسر و سید علی خمینی نیز به ترتیب با دختر سید محمد صدر و سید محمد شهرستانی ازدواج کرده اند. حاصل این ازدواج پیوند بیوت صدر و سیستانی با بیت امام خمینی است. رابطه این دو نوه امام خمینی نیز با پدر زن های خود بسیار خوب است.

فرزندان رهبری و پیوند با بیوت روحانیت
فرزندان مقام معظم رهبری نیز همچون بیوت دیگر علما، همسران خود را از میان دختران روحانیون شناخته شده انتخاب کرده اند. سید مصطفی خامنه ای داماد مرحوم آیت الله عزیز خوشوقت، از روحانیون و علمای شناخته شده تهران است که چندی پیش فوت کرد. سید مسعود خامنه ای فرزند دیگر مقام معظم رهبری، داماد آیت الله سید محمدباقر خرازی از مدرسین حوزه علمیه قم و شوهر خواهر سید صادق خرازی معاون وزیر امور خارجه دولت خاتمی است. در این میان سید مجتبی خامنه ای با دختر غلامعلی حداد عادل رئیس سابق مجلس شورای اسلامی ازدواج کرده است.

حداد عادل ماجرای خواستگاری مجتبی خامنه ای را اینگونه روایت می کند: «آن زمان دخترمان دیپلم گرفته بود و کنکور هم شرکت کرده بود. پس از مقدمات کار، یک روز پسر آقا و مادرش با یک قواره پارچه به عنوان هدیه برای عروس آمدند و صحبت کردیم و پس از رفتن آقا مجتبی، نظر دخترم را پرسیدم، ایشان موافق بودند. بعد از چند روز خدمت آقا رفتیم. آقا فرمودند؛ «آقای دکتر، داریم خویش و قوم می شویم.» گفتم؛ «چطور؟» گفتند؛ «خانواده آمدند و پسندیدند و در گفت وگو هم به نتیجه کامل رسیده اند، نظر شما چیست؟» گفتم؛ «آقا، اختیار ما دست شماست».

آقا فرمودند؛ «نه، شما، دکتر و استاد دانشگاهید و خانم تان هم همین طور. وضع زندگی شما مناسب است، اما زندگی من این طور نیست. اگر بخواهم تمام زندگی ام را بار کنم، غیر از کتاب هایم یک وانت بار می شود. اینجا هم دو اتاق اندرون و یک اتاق بیرونی است که آقایان و مسوولان در آنجا با من دیدار می کنند. من پول ندارم خانه بخرم. خانه ای اجاره کرده ایم که یک طبقه مصطفی و یک طبقه هم مجتبی زندگی می کنند. شما با دخترت صحبت کن که خیال نکند حالا که عروس رهبر می شود، چیزهایی در ذهنش باشد. ما این طور زندگی می کنیم. اما شما زندگی نسبتاً خوبی دارید. حالا اگر ایشان بخواهد وارد این زندگی شود، کمی مشکل است. مجتبی معمم هم نیست. می خواهد قم برود و درس بخواند و روحانی شود. همه اینها را به او بگو بداند».

خاتمی، صدر، اشراق، خمینی؛ پیوند میان چهار خانواده
رئیس جمهور پیشین ایران یعنی سید محمد خاتمی نیز راه دیگر روحانی زاده های شناخته شده قم و نجف را طی کرده است. فرزند آیت الله روح الله خاتمی با خواهر زاده امام موسی صدر یعنی زهره صادقی ازدواج کرده است. برادر وی یعنی محمدرضا خاتمی نیر راه برادر را پیش گرفت و داماد خانواده امام شد و با زهرا اشراقی وصلت کرد. زهرا اشراقی در عین حال دختر آیت الله شهاب الدین اشراقی داماد امام خمینی نیز است. با این ازدواج ها میان بیت امام، خاتمی، صدر و اشراقی پیوند حاصل شد.

دیگر رابطه ای که میان بیت روحانیون شکل گرفت، پیوند بیت لاهوتی با هاشمی رفسنجانی است. پسران لاهوتی هر دو با دختران آیت الله هاشمی ازدواج کردند. هاشمی رفسنجانی و حسن لاهوتی هر دو از مبارزان سیاسی با رژیم پهلوی بودند. همین سوابق و مناسبات سبب شد دو پسر آیت الله لاهوتی یعنی حمید و سعید با دو دختر آیت الله هاشمی رفسنجانی به ترتیب فائزه و فاطمه هاشمی ازدواج کنند.

آیت الله محمدی ری شهری دیگر چهره شناخته مذهبی است که با بیت روحانی شناخته شده ای وصلت کرده است. وزیر پیشین اطلاعات با دختر آیت الله مشکینی ازدواج کرده است. ری شهری حاج آقا مرتضی تهرانی را معرف و مسبب این ازدواج می داند و می گوید :«آقای مشکینی پاسخ ایشان را موکول به استخاره کرد و پس از چند روز پاسخ داد که استخاره کردم، خوب آمد پس از موافقت ایشان جریان را به خانواده ام در تهران نوشتم و از مادرم و عمه ام خواستم که به قم بروند و صبیه ایشان را ببینند».

همانطور که مشاهده می شود چهره های مذهبی ایران تمایل دارند که دختران و پسران خود را به عقد و نکاح روحانیون شناخته هم طراز خود در بیاورند.

نامه